Vlerat
që ka krijuar populli dhe kombi shqiptar janë më të shumta sesa antivlerat dhe
nëmat që mund të kemi shkaktuar në histori.
Edhe
pse shpesh herë në ditët e sotme gjithmonë e më tepër dëgjohen këmbana ku
shqiptarëve në mënyrë të padrejtë u kërkohet të mbajnë përgjegjësi për ngjarje
dhe veprime që nuk i kanë kryer asnjëherë si komb e shtet i organizuar si mund
të jenë ngjarjet në Revolucionin Grek apo shtypjet e kryengritjeve të popujve
të tjerë ballkanas, për hulumtues seriozë të historisë prania e etnisë
ilire-arbëre-shqiptare në pellgun e Mesdheut ka qenë një faktor që ka ushtruar
influencë të admirueshme në të gjitha komponentet e qytërimeve të ndryshme duke
filluar nga ai antik, mesjetar evropian e padyshim dhe në atë oriental islamik.
Ka qenë pikërisht ky diversitet kulturor
dhe zhvillim social,psikik e
kulturor që ka përbërë me të vërtetë një
rast studimi të veçantë, ndaj të cilët shumë të huaj jo vetëm dashamirës por
dhe studiues seriozë kanë reaguar pozitivisht.
Evidentimi i këtyre vlerave kulturore që kanë
lënë gjurmë në qytetërimet më të rëndësishme të botës mbetet një obligim moral
i intelektualëve dhe diasporës shqiptare. Ato janë nëpër rafte biblotekash,
nëpër monumente dhe arkiva të vjetra ku kërkohet të hulumtohen dhe intepretohen
dhe të mos humbin nën tisin e pluhurin e kohës. Mirëpo zbulimi dhe evidentimi i
këtyre vlerave kulturore kërkon jo vetëm një impenjim vullnetar e dashamirës të
studiueve që për hir të së vërtetës prej shumë kohësh shumë intelektualë dhe
admirues të kulturës shqiptare po e bëjnë prej kohësh në diasporë , por dhe një
angazhim shtetëror dhe investim të botës së biznesit shqiptar pasi e
rëndësishme është jo vetëm zbulimi i tyre por dhe intepretimi që duhet të
kalojë nëpërmjet filtrave shkencorë. Për momentin këtë ekspertizë shkencore
mund ta afrojnë institutet shkencore shqiptare që shpesh herë duke mos pasur
fondet por dhe as dëshirën për të bërë punë të papaguar, kanë mbetur në
intepretimin e fakteve të njohura që nuk afrojnë gjë për publikun.
Intelektualët shqiptarë dhe në veçanti njerëzit e letrave vazhdojnë të mbeten
njerëz “modestë” pasi në kushte të vështira dhe shpesh herë me punë
intelektuale të papaguar vazhdojnë të shkruajnë dhe të përpiqen për të
shpërndarë mjegullnajën mosbesuese që “ky vend( Shqipëria) nuk bëhet”. Ç mund
të thuash për elitën e biznesit shqiptar që e gjen shumë më të lehtë të
shpenzojë shuma marramendëse në sponsorizimin e spektakleve të bukurisë dhe
modës dhe nuk jep asnjë “kacidhe” për veprën akoma të pabotuar të Çabejit,
Rizës , Buharasë etj korifenjve të kulturës shpirtërore të botës shqiptare.
Para disa kohësh u botua vepra e plotë e Dr Vasfi Saminit, jo pak por plot 28
vëllime-e gjitha me kontributin financiar të familjes së vet pasi kjo klasë
elitare që mund të perifrazohet shumë mirë nëpërmjet vargjeve të poetit Ali
Asllani “të pa ngrënë u gjeti dreka, milionerë u gjeti darka” as që i shkon në
mendje që ekzistojnë figura të tilla që lartësojnë kombin dhe popullin
shqiptar. Praktika shumë e njohur e bamirësve të kombit që egziston në vendin
fqinj, Greqinë ku emra si Zhapa, Zosimea, Arsaki etj(disa prej tyre me origjinë
shqiptare) as që ka hedhur rrënjë fare në realitetin e sotëm shqiptar ku
sponsorizimet e botës së biznesit më së shumta janë rastësore dhe mbi baza
njohjesh ppersonale sesa i shërbjenë promovimeve të vlerave kulturore
mbarëkombëtare. Shqipëria nuk është vend pa traditë në këtë drejtim pasi në
vitet kur filloi zgjimi kombëtar e deri në Luftën e Dytë Botërore kanë qenë
familje të mëdha që kanë kontribuar në bamirësi. Mjafton të përmendim këtu
Anastas Lakcen nga Korça që finacoi Mësonjtoren e parë shqipe në Korçë dhe
botimin e vargjeve të Naimit apo patrioti beratas Bab Dud Karbunara i cili kish
vënë një pasuri të paluajtshme me vlerë 13.000 franga ari, që kishte në Vlorë ,
në shërbim të shkollës në lagjen Kala të Beratit. Kjo lloj tradite duhet
ringjallur dhe inkurajuar pasi “asnjë gjë
nuk mund të na ligështojë dhe të na rrënojë” shkruante në “Mallkimin e
Shkronjave Shqipe”- Petro Nini Luarasi për të vazhduar më tej me fjalët lapidar
“edhe 99 herë të rrëzohemi prapë duhet të ngrihemi”-fjalë të cilat besoj duhet
të karakterizojnë çdo epokë shqiptare edhe pse shpesh herë “helmi” që pse kjo
Shqipëri e cila rrëzohej në kohën e Petro Ninit, akoma nuk është ngritur në
këmbë për të evidentuar vlerat e veta , na ligështon.
Bibliografi:
1- Skënder Luarasi. Petro Nini Luarasi.
Shtëpia e Librit Shkollor: Tiranë, 1958
2- Patnerët Shqipëri. Një vështrim historik
mbi zhvillimin e Filantropisë në Shqipëri. Rockefeller Brothers Fund: Tiranë,
2011
3- Vasfi Semini. Vepra e Zgjedhur, Vëllimi
I, Tiranë: 2010
Revista
Fenix 27.07.2013
No comments:
Post a Comment