Arsimi
është një nga shtyllat kryesore të zhvillimit të një kombi,pashaporta
integruese e tij në botën e qytetëruar
ndaj kërkohet që ai të të jetë sa
më i përsosur dhe më i arrirë për të siguruar jo vetëm një të ardhme të mirë e
të qendrueshme të fëmijëve tanë por dhe një përfaqësim dinjitoz të rinisë
shqiptare në botë.
Arsimi krijohet përpara kombit dhe i paraprin procesit të
ngjizjes dhe krijimit të tij, por është
momenti kur krijohet shteti dhe lind përgjegjësia shtetërore që kujdeset
për shtritjen dhe mbarëvajtjen e tij në gjithë vendin. Për shtete që kanë pasur
një traditë të fortë konsilidimi ky proces përsoset dhe zhvillohet duke krijuar
elita që udhëheqin vendin dhe që i bëjnë krenare në botë, kurse tek ne për
shkak të zhvillimeve të ndërprera të proceseve politike arsimi ka qenë i
detyruar të ndjekë zigzaget e rënieve dhe rimëkëmjeve të shtetit. Është e
tepërt të përmendim vështirësitë e arsimit shqiptar ndër vite, por do të ishte
e udhës të fokusohemi tek e sotmja pasi ajo përgatit të nesërmen. Por si mund
të ndërtohet një arsim sa më i aftë profesionalisht, sa më cilësor dhe me
rezultate të drejtë për së drejta në të ardhmen e brezave të rinj? Sfidat si
shikohen ndër vite ,mbeten pothuajse njëlloj ashtu si dhe pyetjet fondementale
që duhet të marrin përgjigje.
Së
pari dhe çka është më e rëndësishme , arsimi
duhet të pastrohet sa më parë nga infeksionet e politikës dhe të shëndoshet për
t’i dhënë më të mirën e mundshme në zhvillimin e vendit. Kjo është një sëmundje
e vjetër që po i merr frymën arsimit shqiptar duke krijuar breza të rinj të
rreshtuar në llogore politike dhe jo
breza të rinjsh që do ti kontribuojnë gjithë vendit. Për fat të keq në këto
zgjedhje që kaluan pamë deri dhe manipulim të imazhit të mësuesve përmes
publicitetit elektoral, gjë që nuk e nderon arsimin shqiptar por e kthen atë në
një zgjatim të politikës. Një aspekt tjetër që mungon në pothuajse të gjitha
përqasjet editoriale e deritanishme është respektimi i një kodi heshtje për të
mos përmendur praktika dhe persona që me grykësinë e tyre intelektuale për famë
dhe me grykësinë për të bërë para e kanë marrë në qafë arsimin bazë shqiptar,
arsimin e mesëm. Fjala është për hartimin e kurrikulave, rekomandimin e librave
që duhen lexuar, ndarjen e çmimeve letrare që tërthorazi ndikojnë në këto
rekomandime që në një investigim të zakonshëm mund të shikosh që lëvizin brenda
të njëjtit qark autorësh dhe të njohurish, duke mos lejuar konkurrencën e lirë
dhe rritjen e cilësisë së teksteve dhe praktikave mësimore . Arsimi para
universitar është hallka më të rëndësishme
e arsimit bazë në vend dhe si i
tillë ai duhet të jetë i mjaftueshëm për tu siguruar të gjithë shtetasve
shqiptarë njohuritë e duhura bazë dhe aftësitë e duhura për tu përshtatur në
një botë që vazhdimisht ndryshon. Po ai përmbush këto funksione bazë arsimi i
mesëm sot në Shqipëri?
Për
fat të keq jo, dhe një tregues janë shkallët e ulta në renditjen botërore që mori Shqipëria në lexim, matematikë dhe
shkenca, duke qenë nga fundi i tabelës dhe duke lënë pas vende si Katarin,
Panamanë , Perunë, Azerbajxhanin dhe Kirgistanin. Sigurisht që kjo renditje e
ulët manifestohet dhe në disa drejtime kryesore ta arsimit të mesëm që përbëjnë
gjithë problematikën e tij. Së pari slogani “Shqipëria në moshën e Internetit”
është një slogan propagandistik, por që
i përgjigjet realitetit. Shumë shkolla të mesme në Shqipëri vuajnë nga mungesa
e infrastrukturës themelore si kemi parë kaq herë përmes pamjeve televizive dhe
jo më që të jenë të pajisura me Internet.
Së
dyti është propaganduar kaq shumë se nga viti i kaluar do fillonin leksionet në
gjuhën angleze në fakultet shtetërore për të rritur cilësinë dhe ballafaqimin
me arsimin botëror. Po si paraqitet situata e brezit të ri në këtë drejtim? Në
shumë shkolla të mesme të rretheve ku nuk ka mësues të gjuhës angleze , këtë lëndë e japin mësues
të lëndëve të tjera që duke mos pasur kualifikimin e duhur po rendin drejt
provimeve shtetërore për të përftuar një diplomë në gjuhën angleze e në rastin
më të keq vazhdojnë të jenë të pakualifikuar për të dhënë këtë lëndë. E
famshmja alter tekst ku mësuesit mund ti zgjedhin vetë tekstet ka lënë shtigje
abuzimi në kurriz të cilësisë dhe të nxënësve pasi tenderi i zhvilluar nga
ministria e Arsimit ka synuar tekstet që janë më të lira sesa ato që janë
cilësore. Në këtë kontekst mund të gjesh dhe tekste të shkollave të mesme
shqiptare që pergatiten nga autorë të shtëpive botuese jo shumë të njohura dhe
me pak eksperiencë në këtë drejtim , kur situata është ndryshe në vende të
tjera të rajonit. Në Maqedoni dhe Kosovë
prej kohësh ka vepruar një program ku tekstet origjinale(jo fotokopje) e Oxford
University Press janë marrë në bazë të marrëveshjeve shtetërore me shtëpinë
botuese të këtij universiteti, me çmim
të arsyeshëm që shkon me një kosto rreth 900-1000 lek, kurse në Shqipëri,
Ministria jonë jo vetëm që ska qenë e mundur që të arrijë një marrëveshje të
tillë por ka lejuar të operojnë përfaqësuesit e këtyre shtëpive botuese që në
bashkëpunim shumë herë me drejtoritë e shkollave kanë abuzuar me çmimet në
kurriz të nxënësve shqiptarë. Kjo është për fat të keq një skenë e tërë
korrupsioni e udhëhequr nga drejtues partiakë të shkollave që synojnë të
mbushin xhepat në kurriz të të pambrojturve që janë nxënësit shqiptarë. E
gjithë kjo situatë ka krijuar një amulli në arsim ku studentit shqiptar që
s’arrin dot të marrë cilësinë e duhur, dhe kur arrin nëpërmjet një teksti
cilësor e merr me një çmim shumë më të lartë sesa bashkëmoshatarët e tij në
rajon dhe për më tepër i kërkohet që pas një arsimimi të tillë mediokër të
arrijë dhe të marrë njohje të provimeve ndërkombëtare pas tre vjetësh pasi ka
mbaruar arsimin e mesëm! Sërish arsimi publik nuk arrin dot që të plotësojë
kërkesat e duhura për tu ballafaquar me kërkesa të tilla dhe studentët shtyhen
drejt qendrave private ku sërish do u duhet të paguajnë kurset përgatitore për të
plotësuar boshllëqet nga arsimi i mëparshëm. Përse nuk egzsiton një studim se
në ç’nivel është mësimdhënia dhe aftësia e studentëve shqiptarë për të qenë të
mundur të arrijnë ti përvetësojnë këto provime ndërkombëtare, apo për ti dhënë
gjasme vendit një lustër evropiane futen një ditë të bukur duke krijuar
vështirësira në sistem.
Së
treti matura shtetërore e propaganduar si një sukses çdo vit po tregon se nuk
po funksionon për shkak të kapaciteteve të ulta kontrolluese ku në shkollat e
mesme nëpër rrethe po merren rezultate më të larta për shkak të skandalit të
kopjimit dhe shitjes së tezave të bëra kaq herë prezent në shtyp, duke
penalizuar kështu nxënësit e shkollave të kryeqytetit. Po krijohen brenda
sistemit arsimor dy standarte çka tregon papërgjeshmërinë e atyre që menaxhojnë
këtë proces por dhe paaftësinë për të krijuar një sistem unik të besueshëm në
të gjithë vendin. Cilësia e arsimit parauniversitar nuk përmirësohet me
strategjinë e rritjes së numrit të vendeve në këtë vit elektoral dhe as me lëvizjet
e shpeshta dhe të pajustifikuara të trupës mësimore por me nje vullnet dhe
profesionalizëm që për fat të keq mungon.
Të
tre problemet e mësipërme tregojnë mungesën e një strategjie të vërtetë për
arsimin para universitar ku kryefjalën e zë propaganda sesa angazhimi i vërtet
profesional në këtë fushë. Shqipëria si një vend i vogël që dëshiron të
integrohet në Bashkimin Evropian për fat të keq ende konkurron në tregun e
punës vetëm me krahët e punës dhe shumë pak me ekspertizë të vërtetë. Kjo gjë
sigurisht vazhdon të jetë dhe një nga problematikat e trashëguara nga ulja e
cilësisë së arsimit në gjithë këto vitet , gjendje të cilën ne nëpërmjet
ekspertizës dhe vullnetit duhet ndryshuar. Moton e poetit tonë kombëtar Naim
Frashërit “dhe drita e diturisë përpara do të na shpjerë” duhet kuptuar dhe jo
cituar herë pas here dhe vend e pa vend sepse jo vetëm që i bie vlera por nuk
arrin më të frymëzojë breza të rinjsh si më parë.
Gazeta Shqip 18.07.2013
No comments:
Post a Comment