Në humorin politik për të krahasuar kombet ka shumë kohë që ekziston një
shprehje se ç’bëjnë tre veta kur mblidhen bashkë. Në këtë kuptim, pyetjes se
ç’bëjnë tre hebrenj kur mblidhen bashkë, përgjigjja është një bankë, tre
italianë kur mblidhen bashkë, përgjigjja është një operë, tre francezë kur
mblidhen bashkë, përgjigjja është një revolucion etj. Për shqiptarët, meqë
është vështirë që ti bësh bashkë, nuk ekziston një përgjigje e saktë. Ka njerëz
vetëfshikullues si Konica e shkolla e tij në publicistikën shqiptare që do të
përgjigjeshin se nuk mblidhen asnjëherë bashkë, por meqenëse tashmë e kemi
kaluar pragun e vështirë të adoleshencës shtetërore të fillimit të shekullit XX
kur jetonte dhe vepronte Konica për t’i shpëtuar dhe sikletit që të zbulojmë se
për çfarë gjëje duhet të jemi krenarë, pyetja mund të kthehet se ç’mund t’i
bëjmë ne një nga mrekullive të botës moderne nëse na jepet mundësia ta
menaxhojmë. Për këtë arsye postova në rrjetin social “Facebook” një pyetje se
“çfarë mund t’i bëjnë kullës Eifel tre shqiptarë”? Përgjigjet dhe komentet
ishin nga më të ndryshmet, por unë do të veçoja tre nga më pikantet. I pari
ishte se “mund të betononin çdo vrimë të saj”, i dyti se pas “privatizimit do
ta shisnin për skrap” dhe një i tretë që komentoi se “arkitektin do e bënin
shqiptar” dhe se do e përdornin si adresë për t’u mburrur, si p.sh.: “Në Paris
e kisha shtëpinë, direkt mbas Eifelit!” Ajo që nuk më çuditi ishte ideja se
përtej humorit të zakonshëm që na bashkoi të gjithëve në përgjigjen e një
pyetje në rrjetin social, pashë një sens që të gjithë në përgjithësi u
përgjigjën me tre gjëra që na shqetësojnë të gjithëve.
Së pari, betonizimi i qyteteve tona që
vetëm njerëz naivë mund të vazhdojnë ta marrin sikur është zhvillim dhe të mos
shikojnë që interesat financiare, ekonomike të një grushti njerëzish po thajnë
ajrin, ujin e gjelbërimin për të përfituar. Ibseni në dramën e vet “Armiku i
Popullit” nuk kërkonte as më shumë as më pak kurajë civile dhe qytetare të
individit për t’u përballur me të keqen, në Shqipëri ka ndodhur krejt e
kundërta, jemi pajtuar me të keqen dhe vetëm kërkojmë që të kapërcejmë dhe ne
gardhin e së keqes për të hyrë në klubin e mëkatarëve që kanë në dorë burimet
financiare të vendit. Së dyti, shkatërrimi i djersës dhe mundit të dy
gjeneratave dhe shitja e gjithë infrastrukturës që ndërtoi socializmi për skrap
duke mos ndjekur asnjë parim të barazisë sociale ku një pronë e përbashkët
duhet të ndahet në mënyrë të barabartë, nuk mund të quhet tjetër veçse vjedhje
dhe përvetësim në qiell të hapur, të cilën nuk kemi as fuqinë më të vogël për
ta kundërshtuar. Plaçkitja dhe dyndja e barbarëve vazhdon ende duke shkalafitur
e zhgrapur edhe ngrehinat më të vogla dhe më të parëndësishme të vendit. Së
treti, por jo e fundit nga rëndësia, ishin tiparet e kapadaillëkut tonë
provincial bazuar në moralin se po gënjej më shumë që tjetri të ngordhë nga
zilia. Krenaria boshe që na pushton herë pas here na bën krejt qesharakë në sy
të kombeve të tjerë me maninë për të nxjerrë çdo gjë dhe çdo personalitet me
origjinë shqiptare, aq sa harrojmë problemet e përditshme me të cilat rrojmë.
“Guxo të jesh i ditur”, thotë Horaci
në një nga epistolarët e tij dhe për fat të keq, kur kthejmë kokën mbrapa, ne
shqiptarët shikojmë që më shumë kemi guxuar për të qenë të çartur sesa të
ditur, ndaj nuk është e çuditshme që kohën e kemi matur dhe jetuar përmes
thepit të pushkës dhe frëngjive të ngushta të kullave tona. Kur të fillojmë të
guxojmë për të qenë të ditur, ndoshta atëherë do të jemi në gjendje që t’i
japim dhe përgjigje pyetjes se çfarë bëjnë tre shqiptarë kur bëhen bashkë. A e
kemi pyetur veten ndonjëherë se për çfarë jemi të shquar? Pse jemi të detyruar
të ndjekim modele dhe shpikje të të tjerëve dhe s’kemi provuar asnjëherë ne një
të tillë vetë. Dilemat si duken janë të shumta, por dhe realiteti ynë i vërtetë
është i trishtë. Gjithsesi në këtë botë konsumi gjithkush mund ta gjejë veten
të veshur me kostumin e tjetrit, por para se të shkojë ta përshtatë te
rrobaqepësi i duhet të dijë mirë masat e veta. Njohje dhe reflektim, jo qëndrim
nën hijen e kullës Eifel me kokë lart dhe duke abstraktuar, por gjithsesi deri
atëherë le të shijomë dhe ndjekim modelet e shpikjet e të tjerëve, me shpresën
se ndoshta bëhemi më të ditur e rrjedhimisht më të lirë në zgjedhjet tona.
Gazeta Shqip 10.01.2013
No comments:
Post a Comment