Në këto ditë të nxehta vere, teksa dëgjoj
për opinionet rreth nismave më të fundit të Bashkisë së Tiranës më vjen ndër
mend fabula e njohur e vezës së Kolombit. Sipas anekdotës historike, kur
Kolombi po tregonte sesi kishte zbuluar Amerikën, gjatë një darke me disa
fisnikë spanjollë, një nga të pranishmit i tha: “Çfarë mund të jetë më thjesht
sesa zbulimi i një vendi të ri?” Si përgjigje, Kolombi i propozoi të zgjidhte
një detyrë të thjeshtë: si të vinte një vezë që të qëndronte vertikalisht mbi
tavolinë? Kur asnjeri nga të pranishmit nuk arriti ta bënte këtë gjë, Kolombi,
mori vezën, e krisi nga njëra anë dhe e vuri mbi tavolinë, duke iu treguar të
gjithëve që kjo me të vërtetë ishte një gjë e thjeshtë. Atëherë, duke parë këtë
veprim, të gjithë protestuan duke pohuar se edhe ata mund ta kishin vendosur
vezën vertikalisht. Kolombi iu përgjigj: “Dallimi midis nesh, të dashur
zotërinj, është, që ju mund ta kishit bërë, kurse unë e kam realizuar me të
vërtetë”. Të gjithë ata që ishin aty të pranishëm heshtën dhe e kuptuan se
çfarë donte të thoshte Kolombi. Nëse një veprim bëhet njëherë, pastaj çdonjëri
di sesi ta bëjë.
Një
sindromë shumë e përhapur e opinionit tonë publik është ajo e “vezës së
Kolombit”. Për shumë zgjidhje dhe zgjedhje të problemeve nuk ngurrojmë të
shprehemi se “e dinim” ose “mund ta bënim dhe ne të tjerët”, kur në fakt,
mungesa e vullnetit dhe keqqeverisja kanë bërë të mundur që të mos kryheshin si
duhej. Pastrimi i qytetit dhe përmirësimi i shërbimit urban janë dy çështje që
mund të zgjidhen njëherë e mirë për qytetarët e Tiranës nëpërmjet
miradministrimit të taksave dhe kërkesës së llogarisë, ndaj kryetari i ri i
bashkisë nuk duhet dekurajuar duke e përqeshur se pse hipën në autobus, por
opinioni publik duhet t’u kërkojë më tepër llogari të ngjashmëve me të, se
përse dhe ata nuk e kanë përdorur më parë këtë shërbim ose nuk e kanë vënë re
katandinë e tij. Veza e Kolombit është gjithmonë aty për të na treguar se
gjërat gjithmonë mund të dihen, por ato duan përkushtim dhe vullnet për t’u
realizuar.
Opinioni
publik në Shqipëri ende nuk është kthyer në një opinion formues që ndikon në
vendimmarrje dhe për më tepër të shërbejë dhe si garant i disa standardeve
cilësore për të përmirësuar më tepër qeverisjen, jetën sociale dhe aspekte të
ndryshme të shoqërisë civile. Ashtu si çdo aspekt i jetës sonë publike, edhe
opinioni publik vuan nga indiferenca, moskokëçarja, radikalizmi dhe
keqpërdorimi në funksion të qëllimeve të tjera. Shoqëri ende jo të maturuara,
si është shoqëria jonë me nocionet e respektit të kulturës dhe punës
individuale të Tjetrit, tentojnë që të ndërtojnë paradigma ligjërimi të
njëtrajtshme, ku nocionet bazë reduktohen vetëm në përkthim të të mirave
materiale ku ka pak, ose aspak vend për nocione si idealizmi, vullnetarizmi dhe
solidariteti. Në këtë kontekst çdo zë individual që merr dhe përgjithësi
publike dhe që tenton të vendosë disa standarde në komunikim dhe në zgjidhjen e
problematikave që na rrethojnë, paragjykohet dhe akoma më keq përtallet.
Nisma më
e fundit e Bashkisë së Tiranës për pastrimin e qytetit, më tepër se shfaqje
propagandistike si po përpiqen ta pasqyrojnë një pjesë e medias mosbesuese, po
kthehet dita-ditës në një realitet të prekshëm dhe besoj se është detyra e çdo
qytetari që ta vëzhgojë dhe raportojë sa herë ky premtim i kryetarit aktual nuk
zbatohet apo akoma më keq shkelet me të dyja këmbët. Transparenca gjithmonë
sjell mirëqeverisje dhe ky parim i njohur nuk është se po e zbulojmë ne të
parët, por është një parim që ka sjellë gjithnjë përmirësim të jetesës publike.
Veprime të tilla, që nuk kërkojnë ekskluzivisht vetëm punën e institucionit,
por edhe përfshirjen e qytetarëve në një aksion për të përmirësuar jetën tonë
publike duhen përshëndetur. Ato ndikojnë te qytetari për ta kthyer nga një
qytetar moskokëçarës dhe ankues, në një qytetar aktiv që braktis
individualizmin e vet dhe kthehet në një qytetar llogari kërkues. Për njëzetepesë
vjet me radhë në emër të neoliberalizmit kemi kërkuar për të përmirësuar
individët, por kemi harruar shoqërinë dhe mekanizmat e saj që duhet të
funksionojë si një e tërë. Për fat të keq, as individ të fortë e të
ndërgjegjshëm nuk kemi ndërtuar, e as shtet e shoqëri të përgjegjshme që do të
mund të afrojë individëve përkrahje dhe solidaritet. Për këtë arsye duhet ende
të investojmë më shumë në ndërtimin e një infrastrukture shpirtërore sipërane
të gjitha gjërave të tjera materiale, në mënyrë që të rikthejmë besimin në
veten tonë dhe përkundrejt të tjerëve.
Opinioni
publik shqiptar duhet të fillojë të formësohet për t’u bërë rojtari dhe
mbrojtësi i interesit tonë publik. Sigurisht që të realizohet kjo gjë, ka
nevojë që edhe vetë media, njerëzit me ndikim në të, të mos jenë një shtojcë e
politikës që bëjnë pazare në kurriz të interesave madhore të shoqërisë, por të
guxojnë që të kritikojnë, por edhe të lavdërojnë e mbështesin aty ku ka nevojë.
Përpara të gjitha reformave të mundshme që janë ndërmarrë apo do të ndërmerren
në të ardhmen e vendit, si ajo e drejtësisë, e arsimit apo e
shëndetësisë, shoqëria shqiptare dhe opinioni publik ka nevojë për një reformë
tjetër shpirtërore të vetvetes së qytetarit shqiptar për t’u kthyer në
qytetarin aktiv, të rreptë për të mbrojtur të drejtat e tij, por edhe
inkurajues dhe aspak ngurrues për të kritikuar kur gjërat nuk shkojnë mirë.
Gazeta Shqip, 09.08.2015, fq 9
No comments:
Post a Comment