Një nga objektivat kryesore të
kulturës së shtetit socialist shqiptar e lidhur ngushtë me doktrinën e
Realizmit Socialist ishte krijimi i Njeriut të Ri, një term i huazuar nga
kultura sovjetike e që për më tepër se tridhjetë vjet mbizotëroi në ligjërimin
publik shqiptar.
Në revistën ‘Rruga e Partisë” që
ishte një botim i Institutit të Studimeve Marksiste Leniniste në artikullin
“Probleme të zhvillimit të kulturës sonë socialiste” të autorit Ismail Hoxha,
shkruhej se baza ideologjike e kulturës sonë socialiste ka qenë dhe është rruga
marksiste-leniniste e partisë sonë, e mbi këtë bazë , kultura jonë duhet të
ndihmojë përherë dhe me efikasitet të lartë dhe pa ndërprerje:së pari, në
formimin shumëdimensional të njeriut të ri dhe të shoqërisë sonë të re , duke i
brumosur ata me ideale të thella e me bindje marksiste leniniste, me veti të
larta morale dhe me një horizont të gjerë kulturor dhe një botë kultuore të
pasur.(Nikolla.P.A. Njeriu I ri shqiptar.Ndërmjet moralit komunist dhe krizës
së tranzicionit.Onufri. Tiranë:2012, fq 66)
Në këtë mënyrë kultura socialiste
ishte një kulturë që mbartte brenda vetes misionin mesianik të shpëtimit të
njeriut dhe brumosjes së tij me idealet e marksizëm-leninizmit duke krijuar
premisa krejt të kundërta nga atë çka kultura në vetvete përfaqëson sipas
Branislaw Malinowski se kultura është ajo tërësi integrale që konsiston në
mjete, sende të konsumit, në normat e së drejtës për grupe të ndryshme sociale,
në idetë dhe mjeshtëritë njerëzore, në besime e zakone. Në regjimin komunist
ishte tentuar që besimet e zakonet e rrënjosura prej kohësh të çfuqizoheshin në
shërbim të idealit epuvretë të Njeriut të Ri.
Në mënyrë të paprecendetë ishte
ndërprerë edhe lidhja me kulturën e mëparshme shqiptare pasi ashtu si lindja
nga një familje proletare, siguronte një pozicion të priveligjuar në hierarkinë
sociale post revolucionare , i njëjti kriter ishte i vlefshëm edhe për
shkrimtarët e së shkuarës.(Nikolla.P.A. Njeriu I ri shqiptar.Ndërmjet moralit
komunist dhe krizës së tranzicionit.Onufri. Tiranë:2012, fq 67)
Kjo shkëputje dhe ndërprerje me
traditën kishte sjellë konceptimin e artit dhe kulturës si një instrument të
vënë në shërbim të ideologjisë. Arti vihet në shërbim të masave të gjera
popullore dhe shndrrohet në një armë të fuqishme të edukimit estetik, të edukimit
komunist, të përhapjes në shoqëri të idealeve më të larta social-estetike, të
idealeve komuniste. (Uçi.A.Estetika, vëll 3. SHBLU, Tiranë, 1989,f.109)
No comments:
Post a Comment