Një luftë e largët dhe një betejë pa ideal
për shqiptarët, papritur nga të përditshmet dhe lajmet televizive, hyri në
fillim në bisedat e zakonshme derisa u artikulua si shqetësim edhe në diskursin
publik. ISIS dhe etniteti shtetëror i kalifatit islamik, një emër i nxjerrë nga
arkivat e fillimit të shekullit të kaluar kur po jepte shpirt pas rënies së
Sulltanit të fundit në Stamboll, ka ngërthyer botën mbarë me monstruozitetet
dhe intolerancën, duke na kujtuar se vërtet kemi kohë që po mundohemi dhe themi
që bota është bërë më e mirë, por në të, ka ende xhepa dhe skuta ku urrejtja
ndaj Tjetrit dhe dhuna shihen si të vetmet mjete për të promovuar idetë dhe
dogmat e ndryshme. Po çlidhje mund të ketë mes një Shqipërie të shpallur prej
kohësh që prej themelimit të saj si shtet i pavarur kombëtar si sekularist dhe
një xhihadi fondamentalist shumë km larg nesh?
Çështja është serioze, por jo për të dhënë
alarmin në kufijtë e frikës. Në luftën në Siri dhe në krijimin e ISIS ka dhe
shqiptarë, dhe ky fakt nuk është se mund të anashkalohet. Prej më se një viti
po dëgjojmë dhe për të vrarë në Siri ndër shqiptarë këndej e andej kufirit,
derisa pamë pamjet ngjethëse të Lavdrim Muhaxherit që na shokuan të gjithëve.
Përgjatë një zhvillimi të vrullshëm dhe kaotik të tranzicionit, ngrehina
shtetërore dhe shtetformuese nuk ka funksionuar si duhet. Kjo gjë është e
vërtetë si për mirëqenien sociale, edukimin, kulturën e deri te feja.
Personalisht nuk jam partizan i ndërhyrjes shtetërore në gjithçka dhe kudo,
madje njerëz që shfaqin prirje të tilla janë të destinuar të dështojnë, por nuk
besoj se po bëj ndonjë sakrilegj nëse them se mungesa totale e shtetit në
periferitë është zëvendësuar dalëngadalë nga institucione të tjera që kanë
afruar kinse një kujdes social për të përfituar dhe përgatitur ushtarë që t’i
bashkëngjiten dhunës.
Nuk është ndonjë filozofi e madhe për ta
kuptuar këtë devijim social që ka ndodhur në periferitë tona, pasi modele të
tilla të ngjashme janë shfaqur kudo ku vendin e një tendence sekulariste të
shoqërisë e ka zënë agresiviteti i shpallur i një besimi fetar. Egjipti,
Algjeria janë shembuj tipikë, ku ndryshimet sociale të nisura drejt
sekularizmit në vitet 60’, me korruptimin e elitave të tyre dhe ndërtimin e jo
demokracive funksionale, periferitë e tyre e panë veten shumë shpejt nën
ndikimin e vehabizmit e të ngërthyer nga ethet e fanatizmit fetar. Shqipëria
padyshim që është një rast tjetër, kjo gjë jo vetëm se jemi larg gjeografikisht
me vendet e Afrikës Veriore, por edhe pse nuk kemi shumë gjëra të përbashkëta
me to, në perceptimin rreth Perëndimit e Europës.
Mirëpo, pavarësisht kësaj, për fat të keq një
aradhë të rinjsh shqiptarë nga Kosova, Maqedonia dhe Shqipëria kanë ikur
“nizamë” si në kohën e qëmotit për t’u rreshtuar në forcat e ISIS-it. Të
kuptohemi, nuk po kërkojmë armiq imagjinar, as po shprehim mentalitet
bunkerësh, por nuk ka ndryshe sesi shpjegohet kjo ikje e re “nizamësh” aty ku
“piqet buka në diell” për të rënë në një luftë që nuk i intereson aspak
Shqipërisë dhe shoqërisë sonë. Duket qartë se formula e vjetër kombformuese
është tkurrur përkundrejt identitetit fetar, por kjo është një betejë e vjetër
po aq sa ekziston dhe shteti shqiptar. Për të mos rënë në kurthin e përditshëm
të kësaj kundërvënie, kultura, arti, vetëdija nacionale, historia, shteti, mirëqenia
sociale duhet të gjenden pranë individit jo vetëm në qendrat urbane, por edhe
në skajet më të largëta e periferitë shqiptare. A kemi arritur të kemi një
realitet të tillë?
Pa
dyshim që jo. Gjithçka në Shqipëri është e përqendruar në qendër dhe qyteza të
vogla e të humbura shqiptare, përveçse janë të humbura në mjerim po kridhen dhe
në terrin e injorancës të prodhuar nga qytetërimi ynë modern i individualizmit
dhe mospërfshirjes në punë që nuk sjellin fitim. Qytezat tona janë pa kinema,
pa biblioteka, pa teatër amator, pa muze ku të rinjtë mund të sendërtojnë
kulturën e tyre dhe të mësojnë për universalizmin dhe modelet e suksesshme të
integrimit social. Për fat të keq i vetmi institucion funksional si shkolla,
nuk mund ta përmbushë boshllëkun, pasi në këto 24 vjet më së shumti kemi
ndërtuar një model në arsim, ku kemi shkolla që luftojnë analfabetizmin, por
rrisin analfabetizmin funksional. Kryeqyteti nuk afron asgjë se resurset e veta
e për më tepër kolonia e artistëve të diplomuar në të janë gati të vërviten për
ndonjë fond rrugëve të kryeqytetit, por jo të kontribuojnë në qytezat e
origjinës.
Rekrutimi i fundit osman në territoret shqiptare ka qenë i vitit 1911, ku u
dërguan trupa për të shtypur kryengritjen në Jemen, rekrutimi më i fundit i
errësirës në Shqipëri po ndodh në qytezat tona duke marrë sërish “nizamë” e
nisur mish për top në Siri. Na duhet ta fitojmë luftën me errësirën në qytezat
tona para se të merremi me politikë të madhe globale, për të shpjeguar si
arriti bota arabe në fenomenin e ISIS e duke harruar farët e fenomenit ISIS
brenda nesh.
Gazeta Shqip. 12.10.2014, faqe 9
No comments:
Post a Comment