100
vjetori i vrasjes tragjike të Çerçiz Topullit dhe Mustafa Qullit.
Kujtesa historike është një proces që mund të punojë në dy
drejtime. Drejtimi i parë është ai përkujtimor që është dhe varianti më i
përhapur dhe që nënkupton se vlera, ide dhe personazhe i shërbejnë kombit
vazhdimisht për të mbajtur gjallë ndërgjegjen kombëtare dhe i dyti është
drejtimi mohues që është variant më pak i përhapur dhe që nënkupton që ngjarje,
personazhe apo dhe vlera “harrohen” sërish për ti shërbyer
interesave kombëtare. Një rast i tillë është p.sh ai i Zvicrës, ku lufta e konfederatave në 1846 harrohet dhe nuk përmendet për ti mëshuar më fort identitetit zviceran të të tre kantoneve. Në Shqipëri për shumë arsye që kanë të bëjnë me rastin specifik të saj në historinë e Ballkanit por edhe pse zakonisht modelet janë marrë të gatshme nga jashtë, është përqafuar drejtimi i parë , ndaj dhe njerëzit dhe shoqëria janë shumë të ndjeshëm ndaj çdo përkujtimi ndaj atyre që janë pranuar prej kohësh si vlera të mirëfillta kombëtare dhe personazhe të rëndësishëm që kanë mbizotëruar historinë e vendit.
Në mes
të verës, në datën 15 korrik , shqiptarët përkujtojnë ditën e vrasjes të heroit
kombëtar Çerciz Topulli dhe aktivistit kulturor dhe gazetarit Muço Qulli në
Shkodër nga forcat malazeze të pushtimit, të denoncuar si patriotë shqiptarë
nga konsulli grek që ua njihte shumë mirë aktivitetin patriotik në shërbim të
çështjes kombëtare shqiptare.
Eshtrat
e Çerciz Topullit u morën në vitin 1936 dhe u rivarrosën në Gjirokastër
sëbashku me vëllain e tij Bajo Topullin në një kodër paksa jashtë qytetit, vend
i cili u kthye në një vend peligranazhi për çdo shqiptar që vizitonte
Gjirokastrën dhe e ndjente veten të lidhur me idenë kombëtare. Ja se
c'shkruante e lexonte ne mes te Sheshit qendror te Shkodres ne 1936 Pater Anton
Harapi me rastin e percjelljes se eshtrave te Cerciz Topullit dhe te Muco
Qullit: “Ndaluni! Ku veni burra?! Çerçiz e Muço, dy fjalë ka me ju Shkodra
Kreshnike, ktu në log të kuvendit para se të daheni. Do ta leni Shkodrën, të
shkoni e të pushoni atje, ku së parit pat t’amblat rreze të diellit, ku, si
filiza të shndoshtë, gëzueshëm e rritët shtatin, atje prej kah Shqypnija u qiti
dhe u ndriti!
…Veç,
o burra, qi, dekun, flitni, të metun, njalleni, të hupun, sod ndritni, kah
rreth e rrokull t’i bini Shqypnis, deh, lshonie nji za, at zanin t’uej kumbues
si të luajve, diftoni djelmnis shqiptare shka u ushqeu idealin, shka u mbajti
karakterin, shka u bani të pavdekshëm.
….T’i
diftojm, po, botës, se shqyptarët janë njimend burra; se mund të jemi Toskë e
Gegë, muhamedan e kristjan, e njiherit shqyptarë të njimendtë.
Zoti i
vërtetë e atdheu le të na bashkojn, Zoti e atdheu të na mbajn, me Zot e me
Atdhe të lumnojm!”
Një komb që në përpëlitjet
e tij identitare fillon dhe shuan kujtesën historike të vlerave dhe idealeve që
e kanë krijuar është i destinuar për tu kthyer në një masë amorfe popullate mbi
të cilën mund të kryen gjithfarë eksperimentesh mbi shumëkombësinë, një modeli
që Evropa po e braktis për veten e saj, ndaj për këtë arsye dhe për qindra
arsye të tjera të ekzistencës së idesë kombëtare të shqiptarëve vlerat dhe
idealet e Çerçiz
Topullit dhe Mustafa Qullit duhen
përjetësuar në djalërinë shqiptare.
Gazeta Java News
No comments:
Post a Comment