Memoria dhe kujtesa historike është një nga
komponentët më të fuqishme në krijimin e një identiteti të qëndrueshëm kombëtar.
Si i tillë ajo ka kohë që zënë një vend të veçantë në krijimin dhe forcimin e
konceptit të shtetit-komb që përbën dhe formulën e njohur shtetformuese të
mesit të shekullit të XIX dhe në vazhdimësi. Luajtja e këtij roli të
rëndësishëm në krijimin e shtetit është dhe një nga arsyet që të gjithë shtetet
modernë edhe pse kanë hyrë në epokën e Globalizmit ku nocione të tilla si
kombi, identiteti e përkatësia kombëtare tentojnë të dobësohen, gjithsesi po
përpiqen të mbijetojnë duke respektuar formulën klasike të formimit të tyre.
Pyetja që shtrohet në këtë rast është nëse ky zhvillim është një zhvillim regresiv
apo konservatorizëm i panevojshëm? Rasti i Francës, Gjermanisë dhe tani së
fundmi i Anglisë që po e braktisin hapur multikulturializmin dhe po përpiqen të
forcojnë rrënjët e identitetit të tyre kombëtar e ilustrojnë më së miri prirjen
dhe tendencën në fillimet e shekullit të XXI.
Shqipëria si një nga shtet më të rinj në Evropë,
nuk bën përjashtim nga kjo tendencë gjithëpërfshirëse që ashtu si ka përqafuar
kohë më parë pothuajse të gjitha lëvizjet dhe rrymat e mendimit që kanë ardhur
nga Evropa po përqafon dhe këtë tendencë pas një pështjellimi të panevojshëm mohues
të identitetit kombëtar disa vjeçar në historinë e saj të afërt të
tranzicionit. Përgatitjet për festimin e 100 vjetorit të pavarësisë janë një
dëshmi që kujtesa historike po rikthehet sërish në vëmendjen e opinionit
publik, tashmë jo më në formën e një kritike vetëshkatërruese e shprehur kjo
dhe në debate shterpë të disa vite më parë nëpër mediet tona mbi identitetin
kombëtar por si një domosdoshmëri e forcimit dhe të përgjegjësisë dhe ndërgjegjes
shtetërore. Serioziteti dhe angazhimi i qeverisë dhe elitave shqiptare për ta
shprehur këtë vullnet të ri nuk janë vetëm përgatitjet për festimet në Shqipëri
në kuadër të njëqindvjetorit të
popullsisë por dhe organizmi dhe përkujtimi i ngjarjeve të tjera madhore si
ishte ai i njëqindvjetorit të themelimit të Vatrës në SH.B.A. Shoqëria “Vatra”
përbën pa dyshim një nga historitë më të suksesshme të organizmit të
shqiptarëve përgjatë këtij shekulli. E lindur dhe e organizuar si një kopje e
shoqërive të tjera që shqiptarët patën krijuar në Rumani, Bullgari, Egjipt e
Turqi, “Vatra” pati meritën që duke përqafuar mentalitetin dhe etikën e punës
të vendit ku u krijua të shndërrohej në një përfaqësi dinjitoze të shqiptarëve
në botë dhe të kontribuonte si askush tjetër në themelimin dhe fuqizimin e
shtetit shqiptar. Për më tepër Shoqëria “Vatra” është fiksuar në memorien shtet
formuese shqiptare si shprehësja e parë e konceptit të vullnetarizmit pasi
ishte pothuajse shoqëria e vetme shqiptare në botë që vazhdimisht u bë
promotore e ngjarjeve në Shqipëri nëpërmjet pjesëmarrjes së drejtë për së
drejtë të vullnetarëve të saj në ngjarjet e mëdha të kryengritjes së
përgjithshme të vitit 1912, Luftës së Vlorës apo dhe ndërtimit dhe konsolidimit
të shtetit shqiptar në periudhën 1920-1924. Aq i madh, i njohur dhe i pranuar
gjerësisht ishte ky kontribut i “Vatrës”
sa ajo ishte e vetmja shoqëri patriotike që u lejua të përfaqësohej me një
deputet të saj në parlamentin shqiptar 1921-1924.
Ndaj duke parë këtë kontribut dhe vullnetarizëm të
pashoq të shoqërisë “Vatra” në jetën politike dhe shoqërore shqiptare të
tingëllojnë të çuditshme kundërvëniet e shprehura aty-këtu nëpër medie të
ndryshme për keqpërdorim politik të festimeve të njëqind vjetorit të saj dhe
akoma më tepër zënia në gojë e një fondi modest që qeveria shqiptare i
akreditoi shoqërisë për të organizuar darkën përkujtimore të themelimit të saj.
Në se shoqëria “Vatra” ndodhet sot e rrudhur dhe jo më gjithëpërfshirëse dhe
aktive ashtu si ishte në fillimet e shekullit , kjo gjë nuk i dedikohet
indiferentizmit të shqiptarëve për të qenë bashkë ashtu si shpesh herë përpiqen
ta shpjegojnë eksponentë të ndryshëm të politikave të emigracionit, por një
pune të mbrapshtë dhe përçarëse që ndoqën të gjitha përfaqësitë shqiptare gjatë
kohës së diktaturës pranë misionit të Shqipërisë në O.K.B. Duke jetuar në
SH.B.A një shtet tipik anti-komunist , popullsia me origjinë shqiptare e
mbledhur rreth “Vatrës” u bë pjesë e intrigave dhe përçarjeve nga më të
ndryshmet për të mos pasur më një zë të fuqishëm kritikues ndaj Tiranës zyrtare
të asaj kohe, ndaj është në nderin e të gjitha qeverive shqiptare të pas viteve
90’ që të përpiqen të ndërtojnë sërish urat e bashkimit midis shqiptarëve në
SH.B.A por dhe shqiptaro-amerikanëve me vendin amë.
Rreth katër vjet më parë në kuadër të festimeve të
njëqindvjetorit të Kongresit të Manastirit, shteti shqiptar nuk ia doli mbanë
të krijonte një atmosferë të tillë festuese dhe bashkimi të shqiptarëve si po e
realizon këtë vit duke ia lënë pothuajse në mënyrë të veçantë në përgjegjësinë
e shtetit maqedonas, i cili natyrisht që nuk e ndjente si pjesë të rëndësishme
të identitetit të vet ndaj dhe organizmi ishte i dobët dhe kaloi pa lënë gjurmë
në ndërgjegjen kolektive të shqiptarëve. Këtë vit gjërat duken shumë më ndryshe
ndaj para se të fillojmë të kritikojmë çdo përpjekje në këtë drejtim, është
mirë që të zhvishemi nga çdo pasion politik dhe përllogaritje elektorale për
arsyen e thjeshtë se politikat dhe partitë politike mund të ikin dhe vijnë por identiteti
kombëtar dhe Shqipëria gjithmonë do të mbeten. Themelimi i “Vatrës” ishte një
ngjarje e shënuar për historinë e Shqipërisë dhe një provë gjenerale se ç’mund
të bëjë vullneti i bashkuar i shqiptarëve qoftë dhe në një vend të largët si
ishte Amerika. Njëqind vjet më vonë ceremonia e themelimit të saj vazhdon të
jetë një provë gjenerale e ngjarjes më të madhe, të njëqindvjetorit të
pavarësisë.
Gazeta Dielli 25.05.2012
No comments:
Post a Comment