Paragjykimet antishqiptare

      Një anekdotë historike e viteve 20’ rrëfen se kur imzot Noli ndodhej në Gjenevë në krye të delegacionit shqiptar për të mbrojtur hyrjen e Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve, në bashkëbisedimet që kishte me një delegat francez, vazhdimisht shikonte mbrapa. Një moment diplomati francez e ndërpret bisedën dhe e pyet nëse e shqetësonte diçka. Im zot Noli iu përgjigj “ jam duke parë se mos më bie bishti që ju thoni se kanë shqiptarët” Diplomati francez i cili kish rënë preh e propagandës serbe të viteve 20’ u skuq dhe nuk foli.

Nuk e di sesa e vërtetë mund të jetë kjo anekdotë apo ndoshta ajo mund të jetë dhe shprehje e komplekseve që ka çdo komb në Ballkan për të mburrur udhëheqësit e tyre, por është e vërtetë se në fundin e shekullit të XIX dhe fillimet e shekullit të XX ka pasur një literaturë propaganduese negative ndaj shqiptarëve.

     Shprehja “literaturë propaganduese negative” në fakt është e butë për ta emërtuar pasi ajo në fakt ka qenë një literaturë raciste e cila përpiqej ti nxirrte shqiptarët si njerëz të paqytetëruar, preh të zakoneve ataviste të gjakmarrjes dhe akoma më tepër të pazhvilluar si racë njerëzore deri dhe me bisht. Edhe pse Shqipëria ishte vizituar nga një sërë udhëtarësh evropianë qysh në fillimet e shekullit të XIX, të cilët nuk kishin ngurruar të shkruanin mirë për mikpritjen dhe karakteristikat e shqiptarëve, prapëseprapë literatura propaganduese shoviniste vendeve fqinje fitoi një terren të fortë dhe pak a shumë ndikoi në lënien jashtë trojeve etnike shqiptare si në Konferencën e Londrës më 1913 ashtu dhe në atë të paqes në Paris më 1920. Perceptimi negativ i tjetrit që Edward W. Said analizon në sprovën e vet “Orientalizmi” për mendimin politiko-shoqëror të Perëndimit ndaj Lindjes, ka simotrën e vet në Ballkan ku qysh nga dalja publike e platformave nacionaliste shoviniste të popujve fqinjë, Nacertania dhe Megali Idea është ndërtuar një mal i tërë paragjykues ndaj shqiptarëve.

    Dy janë shtyllat në të cilat është ndërtuar i gjithë ky tomos anti-shqiptar. Së pari duke iu referuar besimit fetar të shqiptarëve, që në shumicë i përket atij mysliman, fqinjët janë përpjekur t’i pasqyrojnë shqiptarët si jo evropianë, por si popull i ardhur në Ballkan në shekullin XVII dhe aq më tepër me origjinë turke. Së dyti duke iu referuar mos ndërtimit të një formacioni të madh shtetëror në mesjetë ashtu si serbët me perandorinë e tyre të Stefan Dushanit apo grekët me ndërtimin e pretenduar të Bizantit, shqiptarët janë paragjykuar si popull me elementë të dobët vetëqeverisës. Për pasojë shqiptarët më tepër sesa elementë të së drejtës shtetërore kanë ushtruar të drejtat kanunore arkaike të gjakmarrjes dhe të rregullimit të gjërave brenda bashkësisë me kodin e fjalës së dhënë-besës. Shkencat sociale dhe antropologjia iu ka dhënë përgjigje me kohë këtyre argumenteve paradoksalë duke nënvizuar faktin se shqiptarët janë autoktonë dhe jo të ardhur në Ballkan, se para se të jenë në shumicë myslimanë, shqiptarët kanë qenë të krishterë dhe se formimi i shteteve të tyre nacionalë më parë sesa shqiptarët nuk i atribuohet ndonjë vetie të “jashtëzakonshme” shtetformuese të grekëve dhe serbëve por lëvizjes evropiane të Filo-Helenizmit dhe qenia në kufi të konfliktit austro-turk që krijuan shanset për mbështetje të fuqishme ndërkombëtare, mbështetje të cilën shqiptarët nuk e kishin pasur kur ishin në qendër të ciklonit të fuqisë turke me ‘Motin e Madh” të tyre në shekullin e XV.

  Influencat negative të këtyre paragjykimeve nuk mënojnë të reflektojnë dhe në vepra serioze të albanologëve siç është vepra e fundit e Oliver Shmid për Skënderbeun, ku gjithë aksionin e heroit tonë kombëtar e mbështet në motivin e gjakmarrjes apo vepra tjetër “ Gjysmëhëna dhe Shqiponja” e autorit George Gawrych i cili gjithë zgjimin kombëtar shqiptar të shekullit XIX e mbështet në motivin e besës dhe simbolit të saj. Mesa duket Shqipëria si sekreti i fundit në Evropë nuk është ekzotik vetëm për turistët e thjeshtë evropianë por dhe për albanologë të rinj që e zbulojnë rishtazi Shqipërinë.Nga mesi i shekullit të kaluar një shtyllë e tretë i është bashkëngjitur ndërtimit të perceptimit paragjykues ndaj shqiptarëve, ndërsa dy të tjerat po zhvlerësohen gjithmonë e më tepër nga koha. Të gjitha lëvizjet kombëtare të shqiptarëve përpiqen të njollosen si lëvizje terroriste apo mafioze për krijimin e territoreve fitimprurëse për grupe kriminale sesa lëvizje për liri ndaj shtypjes dhe represionit të pashembullt të popujve fqinjë ndaj popullatës shqiptare që padrejtësisht u është dhënë brenda shteteve të tyre. Në këtë sens deklaratat e ish-prokurores së përgjithshme Karla Del Ponte për trafikun e hamendësuar të organeve nga ana e UÇK-së nuk duhet të çudisin njeri, pasi para se ato të pasqyrojnë një realitet mbartin një paragjykim të dëgjuar shpesh herë nga kuzhina milloshiveçiane gjatë bombardimeve në Kosovë. Ato dashje pa dashje bëhen pjesë e një strategjie të njohur që zënë fill qysh në mesin e shekullit XX në historiografinë e vendeve fqinjë. Kështu p.sh. pjesëmarrja në koalicionin antifashist gjatë luftës së dytë botërore gjithmonë vihet në dyshim nga fqinjët duke u fabrikuar dhe historia të dyshimta rreth rolit të shqiptarëve në të. Megjithëse territoret e pushtuara italiane në Ish-Jugosllavi ishin nga zonat më liberale të pushtimit ku nuk pati dhe spastrime në masë madje as të hebrenjve, historiografia jugosllave për më tepër se gjysmëshekulli i mëshonte faktit se shpërngulja e disa familjeve të kolonëve serbë gjatë viteve 41-44 të cilët ishin ngulur në Kosovë në vitet 30’ si pasojë e planit famëkeq të Vasa Çubrilloviqit, ishte një spastrim etnik i ndërmarrë nga shqiptarët dhe që ka ndikuar në balancën e etnive në Kosovë. Po kështu së bashku me historiografinë greke vazhdojnë akoma përpjekjet që veprimet e shtetit kuisling shqiptar të periudhës së Luftës së Dytë Botërore të pasqyrohen si veprime konsekuente të nacionalizmit ekstrem shqiptar , ndërkohë që Shqipëria legjitime politike kish pushuar së ekzistuari që në 7 Prill 1939.

    Gjithsesi në këtë çorbë ballkanike të nacionalizmave që e kanë çuar Ballkanin tre herë në luftë të bën përshtypje situata letargjike e shtetit e shoqërisë shqiptare. Këmbëngulja e vazhdueshme e disa ndërkombëtarëve për të hetuar rreth të ashtuquajturit trafik të organeve ngjan më tepër si një “fiction” i huazuar nga literatura antishqiptare serbe e shekullit XIX-XX sesa i përgjigjet një realiteti të vërtetë. Por as shteti shqiptar as shoqëria shqiptare nuk ka kurajën ta thotë këtë gjë dhe për më tepër të shtrojë për zgjidhje gjetjen e varrezave masive të shqiptarëve, vrasjet , përdhunimet dënimin moral të xhelatëve dhe mospërbaltjen e kauzave të lirisë së tyre siç ka qenë lufta në Kosovë e U.Ç.K-së. “I fjeturi me të vdekurin janë njëlloj” thotë një fjalë e urtë shqiptare dhe përderisa jemi zgjuar diku aty rreth viteve 70’ të shekullit të XIX nuk na lejohet më as të dremisim as një çast pasi shumë kohë kemi humbur nga gjumi i gjatë 500 vjeçar.