Krisma e
një kobureje që mori jetën e Arkidukës Franc Ferdinant dhe së shoqes së tij,
Princeshës Sofi, në mëngjesin e datës 28 qershor 1914 në Sarajevë nuk ishte
vetëm krisma e kobures së një terroristi serb që kërkonte në mënyrë primitive
të realizonte ëndrrën e vet nacionaliste, por edhe krisma që shënoi fundin e
iluzioneve të një Europe që prej 100 vjetësh pretendonte se jetonte në një
paqe. Shtetet e reja ballkanike që kishin dalë nga mugullurirat e Perandorisë
Osmane e kishin përdorur Iluminizmin Europian si ideologji për të realizuar
zgjimin e tyre kombëtar, pastaj në ecurinë e ngjarjeve i kishin harruar
principet humaniste të tij dhe kishin përqafuar principet e shkollave të tyre
tribale të zgjerimit në kurriz të të tjerëve dhe eliminimin kulturor, ekonomik
e fizik të Tjetrit.
