Fqinjët nuk
mund t’i zgjedhësh, por miqtë mund t’i zgjedhësh. Kjo është një fjalë e urtë që
nënkupton bashkëjetesën e detyruar që duhet të jetojnë popujt dhe kombet në
rajon, por dhe për miqësitë e tyre që nuk është e thënë domosdoshmërisht t’i
gjejë afër por edhe larg. Shqiptarët u është dashur në të shkuarën të jetojnë
me fqinj problematikë, të cilët i kanë shkaktuar shumë probleme në ekzistencën
e tyre si komb, duke filluar që nga copëzim territoresh, vrasje masive,
gjenocid e deri në përvetësim të së shkuarës historike e materiale. Krijimi i
një situate më të favorshme për rajonin pas përfundimit të Luftës së Ftohtë dhe
angazhimit të drejtpërdrejtë të Bashkimit Europian me planet e tij afatgjatë të
zgjerimit dhe ndihmës ekonomike për çdo shtet është e vërtetë që i ka ulur
shumë tensionet e së shkuarës dhe nëpërmjet insistimit për bashkëpunimin
rajonal i ka sjellë kombet dhe popujt më afër njeri-tjetrit, por sërish në
horizont herë pas here duken retë e mbushura gjithë mëri të konflikteve të
shkuara ballkanike. Në këtë kontekst, të gjithë shtetet ballkanike ashtu si ka
qenë një traditë e hershme dhe e mirëformuar tashmë kërkojnë që nëpërmjet
diplomacisë së tyre aktive të sigurojnë miqësi të forta tradicionale, që do të
mund t’i mbështesin në mbijetesën dhe zhvillimin e tyre si komb në një territor
si Ballkani, ku ndoshta parimi darvinist i mbijetesës të më të fortit është
zhvilluar më tepër se në çdo rajon tjetër të Europës.
Në shekullin që shkoi, shqiptarët nuk patën fatin
që të kishin si ndihmë mbështetjen e një fuqie të madhe, ose dhe kur në
horizont u shfaq një perspektivë e tillë, e shpërdoruan në këmbim të plotësimit
të orekseve të tyre të imponuara ideologjike duke iu nënshtruar miqësive që iu
dukën se ishin të mëdha, por përfunduan shumë shpejt në konflikt të hapur. Kjo
ishte dhe një nga arsyet që Shqipëria kur u krijua si shtet, u trajtua si një
plaçkë tregu nga Fuqitë e Mëdha të kohës, mentalitet që për fat të keq mbizotëroi
në të dy Konferencat e Paqes, 1920 dhe 1946. E vetmja ndihmë pa paragjykim dhe
pa ndonjë interes të drejtpërdrejtë për të përfituar në kurriz të shqiptarëve
qoftë nga ana territoriale apo dhe ajo ekonomike ishte ndihma e Shteteve të
Bashkuara të Amerikës në vitin 1919, ku insistimi i Presidentit amerikan
Willson për të respektuar parimin e vetëvendosjes së popujve u bë kamerdarja e
shpëtimit për kombin shqiptar që po rrezikohej të mbytej në detin gjithë stuhi
të pretendimeve territoriale të fqinjëve të vet të mbështetur nga Fuqitë e
Mëdha të kohës. Mirëpo fillimin e kësaj miqësie kaq premtuese midis Shqipërisë
dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës do ta ndërpriste në mënyrë absurde pala
shqiptare, që në shtetin komunist që do instalohej në Shqipëri pas Luftës së
Dytë Botërore do të gjente djallin në shtetin amerikan dhe do të mundohej që të
gjente miqësi të largëta dhe aspak tradicionale. E megjithatë, sërish SHBA
qëndruan pranë Shqipërisë me mosinkurajimin e planeve për copëtimin e saj dhe
me inkurajimin e diasporës shqiptare atje për të mbajtur gjallë frymën e
shqiptarizmit. “Kemi qenë pranë jush në njëqind vjet që shkuan dhe do të jemi
sërish pas njëqind vjetësh”, është fjalia më kryesore që deklaroi zonja Clinton
nga Tirana, duke shprehur angazhimet diplomatike të shtetit të vet, që pas
rënies së komunizmit dhe instalimit të demokracisë në Shqipëri ka qenë shteti
që ka kontribuar më shumë në mbarëvajtjen e Shqipërisë politike, por dhe të
fitimit të të drejtave politike të të gjithë shqiptarëve në rajon, ku mes
gjithë të akteve mbështetje në arenën diplomatike botërore spikat Lufta e
Kosovës dhe themelimi i Kosovës së pavarur.
Pas deklaratës së ish-presidentit Bush në Tiranë
në qershor të vitit 2008 për pavarësinë e Kosovës dhe për insistimin dhe mbështetjen
amerikane që Shqipëria të ishte vend anëtar i NATO-s me të drejta të plota,
deklarata e z. Clinton është deklarata e dytë e fuqishme amerikane për
mbarëvajtjen e Shqipërisë. Implikimet diplomatike të deklaratave të z. Bush
tashmë i kemi parë, pasi Kosova ka fituar pavarësinë dhe po ecën me hapa të
shpejtë drejt konsolidimit si shtet dhe Shqipëria është pranuar në NATO me të
drejta të plota dhe po luan një rol të rëndësishëm për politikat rajonale,
tashmë na duhet të presim për implikimet diplomatike pozitive të deklaratave të
zonjës Clinton, të cilat besoj se nuk do të vonojnë të shfaqen. Por për të
vajtur deri aty, zonja Clinton me të drejtë ka lënë disa detyra shtëpie që
klasa jonë politike duhet t’i bëjë për të mos mbetur në klasë. Në horizont janë
zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2013 dhe ne nuk duhet të zhgënjejmë më miqtë
e partnerët tanë strategjikë. Sigurisht në këtë rrugëtim të porsafilluar që
mund ta quajmë dhe një fillim të ri, duhet të jemi sa më seriozë dhe sa më pak
me korrupsion. Koha po punon për shqiptarët, po ne a do të fillojmë të punojmë
më shumë për veten?
No comments:
Post a Comment