Pritshmëria dhe e ardhmja janë dy nga vlerat morale më
fisnike të njeriut. Në emër të tyre breza të tërë kanë vepruar dhe kanë ushqyer
shpresa se e ardhmja që do vinte, do të ishte më e bukur dhe më e mirë se e
tanishmja që jetonin. Në përvijimin e tyre ka pasur vizione të ndryshme duke filluar
që nga ai fetar, shpirtëror, gjeografik, historik, iluminist e duke përfunduar
te vizionet shkatërrimtare, nihiliste dhe të pashpresa.
Shkurt në këto dy vlera
që kanë qenë në korrelacion të ngushtë me njëra –tjetrën është pasqyruar i
gjithë shpirti njerëzor. Por në këtë korrelacion të ngushtë me njëra-tjetrën ka
pasur dhe vazhdon të ketë jo vetëm barazi vlerash si mund të duket në pamje të
parë por dhe hierarki vlerash që janë përcaktuar nga vetë njerëzit. Kështu
p.sh. pritshmëria ka qenë më tepër në funksion të së ardhmes. Në të gjitha
vizionet që ka përvijuar shpirti njerëzor për të arritur të ardhmen duhet një
periudhë kohe pritshmërie, e cila shpesh herë ka vlejtur dhe si periudhë pritje
ku është maturuar koha që e ardhmja të triumfojë. Ky tipar është më i dukshëm
dhe më i prekshëm për shoqërinë njerëzore në botën shpirtërore që
përfaqësohet nga besimet fetare dhe në realitetin e përditshme të ndërtimit të
marrëdhënieve mes njerëzve që përfaqësohet nga politika.
Të gjitha besimet fetare pa përjashtim predikojnë se jeta
e përditshme natyrale në tokë që jetojnë njerëzit, në fakt është një periudhë
pritje, pasi jeta e vërtetë fillon atëherë kur vdesim dhe shpirti njerëzor
shkon në parajsë. Edhe pse shpërblimi në fakt është kaq i madh dhe i lavdishëm
duke pasur parasysh përshkrimin e parajsës në të gjitha librat e shenjtë , kjo
gjë nuk i ka penguar njerëzit që të jenë mëkatarë. Shoqëria e përsosur , ajo që
pretendohet të ndërtohet nëse zbatohen parimet dhe ligjet të përshkruara në
librat e shenjtë vazhdon të jetë një utopi. Madje dhe kur është pretenduar nga
njerëz të ndryshëm që e kanë ndërtuar këto shoqëri, ato në fakt kanë
degjeneruar në sisteme teokratike që më shumë sesa shikonin mirëqenien e
përgjithshme të popullsisë ishin mbrojtëse të interesave të një kaste të
caktuar të përfaqësuar nga sundimtarët despotë dhe klasa e priftërinjve që u
shërbenin atyre. Shembuj të tillë në historinë botërore mund të gjenden në
regjimet faranoike të Egjiptit të lashtë , Indisë apo dhe Kinës ku sipas
iluministëve francezë të shekullit të XVII që analizonin qytetërimet, tipari
teokratik i tyre kish shërbyer për të përjetësuar palëvizshmërinë e tyre
përkundrejt ndryshimeve, gjë e cila i kish lënë mbrapa krahasimisht me Evropën
që përfaqësohej nga një larshmëri formash qeverisjesh si monarki
absolute,monarki kushtetuese, republikë , qytet-shtet në të cilat njerëzit
përfaqësoheshin më mirë dhe rrjedhimisht ishin më të hapur ndaj ideve të reja.
Edhe politika ashtu si besimet fetare duke qenë një nga
“zanatet” e para të njerëzimit së bashku me besimin fetar e ka ndërtuar
paradigmën e vet në besimin e ndryshimeve për një të ardhme më të mirë. Vetëm
se në dallim nga besimi fetar, politika është ndarë në dy lloje për sa i përket
pritshmërisë dhe së ardhmes. Njëra politikë, ajo që është serioze duke
analizuar kushtet historiko-shoqërore të një vendi nuk bën premtime të
parealizueshme për të ardhmen, por i drejtohet drejtë për së drejti elektoratit
duke i kërkuar mbështetje për reformat , kohë që shërben si periudhë
pritshmërie për të pasur rezultat në të ardhmen. Politika të tilla ishin ato të
pasluftës së dytë botërore në Gjermani ku një brezi iu desh të sakrifikonte për
të realizuar mrekullinë gjermane të viteve 60’-70’. Politika tjetër, është ajo
populiste që bën premtime të pa principta për të marrë vota vazhdimisht dhe që
periudhën e pritjes e eliminon nga zhargoni i vet politik dhe në vend të saj
përshkruan vetëm të ardhmen duke “shitur” çfarëdolloj suksesi që arrin në
qeverisje si vektor të së ardhmes dhe jo si një përmbushje e të drejtave
legjitime të qytetarëve që i kanë votuar vazhdimisht. Për fat të keq ky është
modeli që ka nxjerrë kokën shumë herë në politikën shqiptare gjatë
tranzicionit. Të gjithëve na kujtohen premtimet e gjithë klasës sonë politike
për sa i përket të ardhmes së Shqipërisë si vend anëtar në Bashkimin Evropian
dhe kur nuk e kanë realizuar këtë ëndërr të shqiptarëve ia kanë vënë fajin
prapambetjes historiko-shoqërore të vendit duke harruar se në fushatat
elektorale nuk e kanë përmendur atë pothuajse asnjëherë.
Të gjithë vizionet për të ardhmen në shoqërinë njerëzore
kanë përfunduar si shkalla e fundit e tyre finale në një vizion të dominuar nga
të mirat materiale. Le të jetë kjo dhe paradigma e së ardhmes së politikës
shqiptare pasi duke realizuar atë, realizon një nga objektivat finale të
integrimit por në të njëjtën kohë në këtë vit që jemi shumë më afër
Bashkimit Evropian pas liberalizimit të vizave të paktën ajo duhet të jetë më i
sinqertë dhe ta përgatisë elektoratin e vet jo vetëm për të ardhmen por dhe për
periudhën e pritshmërisë për të realizuar reformat përfundimtare që do na çojnë
drejt integrimit tonë të plotë.
Gazeta Shqip 07.01.2014
No comments:
Post a Comment